Tiểu thuyết Hồ Biểu Chánh là bức tranh sống động tái hiện chân dung xã hội Nam bộ những năm đầu thế kỉ XX. Trên từng trang viết của mình, Hồ Biểu Chánh đã lưu lại dấu ấn văn hóa một thời của xứ sở phương Nam. Dõi theo mọi sinh hoạt, quan sát cách ăn nếp ở, lắng nghe từng tiếng chào, câu nói của người dân miền đồng bằng sông nước, Hồ Biểu Chánh đã nhận ra những gì còn đọng lại qua năm tháng, làm nên lối sống, cốt cách con người Nam bộ. Với ngòi bút tả chân, Hồ Biểu Chánh đã tái hiện những nét riêng trong văn hóa giao tiếp của cư dân vùng đất mới trong nửa đầu thế kỉ XX. Khai thác vấn đề theo hướng này chính là nhận diện giá trị hiện thực ở tiểu thuyết Hồ Biểu Chánh từ các yếu tố văn hóa. Tác phẩm của Hồ Biểu Chánh không dừng lại ở những giá trị văn chương mà còn là pho tư liệu văn hóa sống động, được xây dựng bằng hình tượng nghệ thuật đặc sắc.