Mục tiêu của nghiên cứu là ứng dụng ảnh LANDSAT đánh giá sự thay đổi phân bố nhiệt độ bề mặt (NĐBM) tại thành phố Cần Thơ giai đoạn 1990-2020 dưới tác động của phát triển đô thị và cơ sở hạ tầng. Để đạt được mục tiêu trên, trước tiên ảnh viễn thám được phân tích để đánh giá sự thay đổi giá trị chỉ số thực vật (NDVI) qua các giai đoạn năm 1990, 2005, 2015 và 2020; sau đó tương quan giữa NĐBM và NDVI được xác định. Kết quả nghiên cứu cho thấy NĐBM có xu hướng tăng từ năm 1990 đến năm 2020, trong đó nhiệt độ cao nhất tập trung phần lớn ở các thành phố lớn, khu công nghiệp, khu đô thị, sân bay và các tuyến giao thông quan trọng, giảm dần về các khu vực nông thôn. Đặc biệt giai đoạn 1990-2005, NĐBM tăng cao nhất do trong thời gian này do quá trình đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ. Giá trị NDVI giai đoạn 1990-2020 lớn hơn 0,5 (phủ kín thực vật) có xu hướng giảm dần ở các khu vực trung tâm và ven nội ô thành phố và ngược lại. Bên cạnh đó, đặc tính lớp phủ bề mặt và NĐBM có tương quan với nhau: những vùng đất trống, đất bỏ hoang hay đất đô thị có NĐBM cao và ngược lại. Do đó, để giảm thiểu tác động của hiện tượng đảo nhiệt và sự gia tăng nhiệt độ thì giải pháp duy trì và trồng bổ sung hệ thống cây xanh là một giải pháp có tính khả thi và hiệu quả.
Từ khóa: Ảnh viễn thám, nhiệt độ bề mặt (NĐBM), chỉ số thực vật (NDVI), thành phố Cần Thơ.
1. ĐẶT