Vi khuẩn thuộc nhóm Vibrio spp. là tác nhân gây bệnh nghiêm trọng trên tôm, trong đó có các
bệnh phổ biến là hội chứng hoại tử gan tụy cấp tính (Acute Hepatopancreatic Necrosis Syndrome -
AHPNS) và bệnh phân trắng (White Feces Syndrome – WFD). Việc sử dụng kháng sinh để điều trị
bệnh làm cho vi khuẩn trở nên đa kháng thuốc. Thực khuẩn thể (bacteriophage) là virus của vi khuẩn,
có khả năng ký sinh và tiêu diệt vi khuẩn. Nghiên cứu này đánh giá hiệu quả của thực khuẩn thể trong
điều trị bệnh cho tôm thẻ chân trắng (Litopenaeus vannamei). Sau 24 giờ chủng thực khuẩn thể (TKT),
nước trong bể nuôi từ đục chuyển sang trong. Mật số vi khuẩn trong nước giảm mạnh từ 4,6x104
CFU/ml xuống còn 6,5x102 CFU/ml và sau 2 ngày chủng thực khuẩn thể mật số vi khuẩn tiếp tục giảm
là 3,3x102 CFU/ml. Kết quả thu được trên mẫu tôm cũng tương tự khi có tác động của thực khuẩn thể
vi khuẩn trong gan tụy tôm từ 2,3x105 CFU/con giảm xuống 1,1x102 CFU/con. Hoạt động và hình thái
của tôm có sự khác biệt rõ ràng khi tôm nhiễm bệnh và sau khi điều trị. Tôm cảm nhiễm hoạt động
chậm chạp, bỏ ăn, lờ đờ gan tụy nhạt màu, ruột rỗng. Chỉ sau hai ngày chủng thực khuẩn thể, tôm bắt
đầu ăn lại, gan tụy cũng sậm màu hơn, ruột đầy dần. Mẫu mô gan tụy tôm chủng vi khuẩn Vibrio
parahaemolyticus, có dấu hiệu bong tróc rơi vào lòng ống gan và có hiện tượng melanin hoá các tế bào
máu hóa đen xung uanh khu vực hoại tử. Sau khi điều trị bằng thực khuẩn thểcấu trúc hình sao dần
phục hồi, không tìm thấy các tế bào máu tụ xung quanh các ống, trong lòng ống giảm các tế bào bong
tróc và tế bào máu, không thấy sự melanin hóa. Dựa vào kết quả thu được, có thể nhận định rằng thực
khuẩn thể hứa hẹn là một giải pháp sinh học thay thế kháng sinh trong phòng trị bệ do vi khuẩn Vibrio
spp. gây ra.
Từ khóa: Thực khuẩn thể, hội chứng hoại tử gan tụy cấp tính (AHPNS), bệnh phân trắng
(WFD), Litopenaeus vannamei, Vibrio parahaemolyticus.