Phạt vi phạm hợp đồng là loại chế tài đã xuất hiện từ lâu trong luật la mã. Đây là loại chế tài có tác dụng tạo áp lực lên người giao kết để người này thực hiện đúng hợp đồng. Nhưng đôi khi, một trong hai bên, vì sức mạnh pháp lý, kinh tế của mình, đã đặt ra mức phạt thái quá so với mức thiệt hại không đáng là bao của bên này. Chính vì vậy, bài viết này đặt vấn đề quyền điều tiết mức phạt của thẩm phán để đảm bao công lý hợp đồng.