Các hợp chất biến đổi quang ngày càng được ứng dụng nhiều trong thực tế, đặc biệt là lĩnh vực cảm biến hóa học. Trong nghiên cứu này, một cảm biến huỳnh quang thông minh spiropyran azide (SP-N₃) được tổng hợp bằng các phản ứng đơn giản và cấu trúc hóa học của hợp chất này được xác định bằng phổ ¹H, ¹³C-NMR và HR-MS. Dưới ánh sáng Vis/UV, dạng đóng vòng SP-N₃ không màu, không phát quang có khả năng đồng phân hóa thuận nghịch thành dạng mở vòng merocyanine azide (MC-N₃) có màu và phát quang tốt. Hợp chất MC-N₃ thể hiện khả năng đáp ứng quang đa kích thích dưới ảnh hưởng của dung môi, tia UV/Vis, pH của môi trường và ion kim loại. Màu và huỳnh quang của MC-N₃ dễ dàng bị dập tắt khi tương tác với ion Fe³⁺, do đó cảm biến MC-N₃ được ứng dụng để xác định hàm lượng Fe³⁺ trong nước bằng cả phương pháp UV-Vis và huỳnh quang với độ chọn lọc và độ nhạy cao (LOD = 1,683 và 0,690 mM).