ABSTRACT

The study on morphological characteristics of grey eel catfish (Plotosus canius) was carried out from January to May, 2009 at three locations in Hau river including Vam Nao (An Giang), Thot Not (Can Tho city) and Tran De (Soc Trang). Specimens were collected from fishermen and local markets monthly. The samples were kept in cold condition and transported to the lab ofCollegeofAquacultureand Fisheries,CanthoUniversityfor analysis. The results revealed that the body of Plotosus canius is elongated. Head is broad, slightly depressed, and tail is lateral flat. Mouth is broad and eyes are small. Four pairs of barbels were also observesed. First dorsal fin has spine, the second fin confluents with caudal fin and anal fin. Ratios of eye diameter per standard length, distance between two eyes per standard length and head width per standard length increase in according with the increase of body weight. Mouth dimension and length interrelate closely, however, mouth dimension increases quicker. Dendrictic organ is behind anus that only seen on species belong to Plotosidae family. Plotosus canius is omnivorous because their mouth is broad with small, short and seeded- shape teeth, esophagus is large, stomach is large piped shape while gut is short piped shape. Relative length of the gut (RLG) is 1.08. The first gill arch is covered by 22 to 25 long, sharp rakers. Respiratory organs include gill and skin.

Keywords: Morphology, anatomy, grey eel catfish, Plotosus canius

Title: Morphological characteristics of grey eel catfish (Plotosus canius)

TóM TắT

Nghiên cứu đặc điểm hình thái của cá ngát được tiến hành từ tháng 01/2009 đến 05/2009. Mẫu cá được thu trực tiếp từ ngư dân và các chợ địa phương định kỳ mỗi tháng một lần trên ba điểm thuộc tuyến sông Hậu là Vàm Nao (An Giang), Thốt Nốt (Cần Thơ) và Trần Đề (Sóc Trăng). Sau khi thu, mẫu được bảo quản lạnh và chuyển về phân tích tại phòng thí nghiệm của Khoa Thủy sản, Trường Đại học Cần Thơ. Kết quả cho thấy cá ngát có thân thon dài. Đầu dẹp bằng, đuôi dẹp bên. Miệng rộng. Mắt nhỏ. Có 4 đôi râu, râu mũi kéo dài qua khỏi mắt. Có 2 vi lưng, vi lưng thứ nhất có gai cứng (gai độc), gốc vi lưng thứ hai dính liền với vây đuôi và vây hậu môn. Tỉ lệ giữa đường kính mắt/ khoảng cách mắt và độ rộng đầu so với chiều dài chuẩn của cá con lớn hơn cá trưởng thành. Sự biến đổi cỡ miệng và chiều dài có mối tương quan thuận. Về mặt tỉ lệ thì độ rộng miệng tăng nhanh hơn so với mức tăng chiều dài cơ thể. ở cá ngát có một phần phụ đặc biệt (cơ quan dendrictic) nằm ở chỗ lõm phía sau lỗ hậu môn. Cơ quan này cũng là đặc điểm phân loại các loài cá ngát. Cá ngát thuộc nhóm cá ăn tạp thiên về động vật với miệng lớn, răng nhỏ, hình hạt, thực quản hình ống, to, ngắn, dạ dày to, dạng hình ống, vách dày. Plotosus canius thuộc nhóm cá ruột thẳng, ngắn (chỉ số RLG trung bình bằng 1,08). Mang của cá ngát được cấu tạo bởi 4 đôi cung mang. Trên cung mang thứ nhất có 22-25 lược mang mảnh, dài và thưa. Cá ngát hô hấp chủ yếu bằng mang và một phần qua da.

Từ khóa: Đặc điểm hình thái, giải phẫu, cá ngát, Plotosus canius